KOGO MOŻNA WYDZIEDZICZYĆ?
Spadkodawca może w testamencie wydziedziczyć zstępnych, małżonka i rodziców jeżeli są uprawnieni do zachowku w przypadkach, gdy:
- wbrew woli spadkodawcy taka osoba postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego np. kradnie
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci – np. dotkliwie pobił brata
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych – np. przestała się kontaktować, nie pomaga w chorobie.
Z tego wynikają więc 2 rzeczy – po pierwsze, żeby kogoś wydziedziczyć trzeba mieć do tego obiektywnie solidne podstawy – samo wydziedziczam bo tak to za mało. Po drugie wydziedziczenie musi nastąpić w testamencie – ustnym, notarialnym, pisemnym – obojętne ale w testamencie. Powtarzanie 10 lat na każdej imprezie rodzinnej, że wydziedziczy się syna bo łotr i łobuz nie będzie skuteczne – przyczyna wydziedziczenia musi być konkretna np. wydziedziczam syna bo dotkliwie pobił swojego brata albo od wielu lat zajmuje się działalnością przestępczą i ma wyroki karne.
JAK WALCZYĆ Z WYDZIEDZICZENIEM?
Czy wydziedziczenie jest ostateczne? Niekoniecznie! Jest kilka sposobów na to żeby unieważnić takie wydziedziczenie.
1. BRAK ZAWARCIA WYDZIEDZICZENIA W TESTAMENCIE
Pierwszym z takich sposobów jest tak mówiłam wcześniej – nie zawarcie tego wydziedziczenia w testamencie. w takim przypadku po prostu podstawa do wydziedziczenia nie istnieje i wystarczy to udowodnić.
2. BRAK PODANIA UZASADNIENIA WYDZIEDZICZENIA
Kolejnym przypadkiem jest sytuacja w której wydziedziczenie zostało zawarte w testamencie ale nie zostały podane powody tego wydziedziczenia – samo stwierdzenie wydziedziczam córkę – również powoduje nieważność wydziedziczenia – zazwyczaj notariusze o tym pamiętają ale nie zawsze, a w testamentach ustnych i pisemnych to rzadkość
3. UNIEWAŻNIENIE CAŁEGO TESTAMENTU
Kolejny przypadek możliwości podważenia wydziedziczenia jest wtedy gdy jesteście w stanie udowodnić że cały testament jest nieważny – np. został sfałszowany albo osoba która go sporządziła była pod przymusem albo osoby zeznające w sprawie testamentu ustnego kłamią
4. POWÓD WYDZIEDZICZENIA NIE SPEŁNIA USTWOWEGO WYMOGU
Inny przypadek to sytuacja kiedy co prawda testament jest ważny, wydziedziczenie ma podany powód ale ten powód nie spełnia żadnej z tych wcześniej wymienionych powodów tzn, np. ojciec wydziedziczył córkę ponieważ wyszła za mąż za mężczyznę innego koloru skóry – takie zachowanie nie spełnia żadnego z wymienionych wcześniej powodów wydziedziczenia – nie jest to ani przestępstwo ani nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego
5. POWÓD WYDZIEDZICZENIE JEST NIEPRAWDZIWY / NIE ISTNIEJE
Przypadek jest wtedy kiedy zdarzenia o które były powodem wydziedziczenia nie nastąpiły, np. matka uznała, że to syn był winny śmierci ojca bo nie pojechał z nim w tę trasę w której zginął w wypadku samochodowym. Nie jest to w żaden sposób umyślne przestępstwo – po prostu nieszczęśliwy przypadek – nawet jeżeli w opinii matki jest inaczej – nie stanowi to wiec powodu do wydziedziczenia, podobnie w sytuacji gdy ktoś z rodziny wmówił matce że córka tak naprawdę nie wyjechała zagranicę do pracy tylko siedzi w więzieniu za kradzieże.
Pamiętaj, że wydziedziczając jedną osobę, tworzysz fikcję, że ta osoba nie dożyła Twojej śmierci – tak więc jeżeli wydziedziczysz syna to po prostu dziedziczą jego dzieci. Nie jest skuteczne wydziedziczenie syna i jego potomstwa tylko za grzechy syna. Każda wydziedziczona osoba musi mieć swoje własne uzasadnienie – nie można kogoś skutecznie wydziedziczyć bo tak.
CZY WARTO PODWAŻAĆ WYDZIEDZICZENIE?
Jednak zastanów się czy opłaca Ci się walczyć z wydziedziczeniem – bo wydziedziczenie tworzy fikcję w której nie dożywasz otwarcia spadku więc jeżeli masz małoletnie albo niepełnosprawne dzieci to im przysługuje wyższy zachowek niż Tobie. Oczywiście jako rodzin masz ograniczone możliwości dysponowania tym majątkiem, ale z drugiej strony Twoje dzieci mogą zyskać czasami więcej niż Ty – warto przeanalizować co Ci się bardziej opłaca przed podjęciem pochopnych kroków.
